- ubezpieczenia korporacyjne (majątkowe i pozostałe osobowe) – szeroki zakres oferowanych przez PZU, TUW PZUW i Polski Gaz TUW ubezpieczeń majątkowych, odpowiedzialności cywilnej i komunikacyjnych, dostosowanych do potrzeb klienta i z indywidualną wyceną ryzyka;
- ubezpieczenia masowe (majątkowe i pozostałe osobowe) – ubezpieczenia majątkowe, wypadkowe, odpowiedzialności cywilnej i komunikacyjne, które PZU i LINK4 oferują klientom indywidualnym oraz podmiotom z sektora małych i średnich firm;
- ubezpieczenia grupowe i indywidualnie kontynuowane o charakterze ochronnym (ubezpieczenia na życie) – ubezpieczenia grupowe, kierowane przez PZU Życie do grup pracowników oraz innych grup formalnych (np. związki zawodowe), w ramach których do umowy ubezpieczenia przystępują osoby pozostające w stosunku prawnym z ubezpieczającym (np. pracodawcą, związkiem zawodowym) oraz ubezpieczenia indywidualnie kontynuowane, gdzie ubezpieczający nabył prawo do indywidualnej kontynuacji w fazie grupowej;
- ubezpieczenia indywidualne o charakterze ochronnym (ubezpieczenia na życie) – ubezpieczenia oferowane przez PZU Życie klientom indywidualnym, w ramach których umowa ubezpieczenia dotyczy konkretnego ubezpieczonego a ubezpieczony podlega indywidualnej ocenie ryzyka;
- ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym – ubezpieczenia typu unit-linked, gdzie występuje znaczące ryzyko ubezpieczeniowe (umowy inwestycyjne niebędące kontraktami inwestycyjnymi);
- inwestycje – segment obejmuje lokaty wolnych środków rozumianych jako nadwyżka portfela lokat nad poziom alokowany na pokrycie zobowiązań ubezpieczeniowych PZU i PZU Życie oraz wynik operacyjny TFI PZU;
- ubezpieczenia emerytalne – segment obejmuje przychody i koszty funduszy emerytalnych PZU OFE;
- bankowy – szeroki zakres produktów bankowych oferowanych klientom korporacyjnym i indywidualnym przez Bank Pekao i Alior Bank;
- kraje bałtyckie – ubezpieczenia majątkowe i pozostałe osobowe oraz na życie świadczone na terenie Litwy, Łotwy i Estonii;
- Ukraina – ubezpieczenia majątkowe i pozostałe osobowe oraz na życie świadczone na terenie Ukrainy;
- kontrakty inwestycyjne – składają się na nie produkty PZU Życie nietransferujące istotnego ryzyka ubezpieczeniowego i niespełniające definicji kontraktu ubezpieczeniowego; są to niektóre produkty z gwarantowaną stopą zwrotu i w formie ubezpieczeniowego produktu kapitałowego unitlinked;
- pozostałe – jednostki objęte konsolidacją i niezakwalifikowane do żadnego z wymienionych segmentów.
Ubezpieczenia korporacyjne
Zysk z działalności ubezpieczeniowej w segmencie ubezpieczeń korporacyjnych w 2024 roku wyniósł 749 mln zł, spadek o 115 mln zł r/r (-13,3% r/r).
Na spadek wyniku z działalności operacyjnej złożyły się głównie spadek wyniku z usług ubezpieczenia netto (-146 mln zł r/r) oraz poprawa wyniku z inwestycji (+34 mln zł r/r).
- wzrost przychodów z umów ubezpieczenia w stosunku do 2023 roku o 603 mln zł, tj.: +14,7% r/r (+275 mln zł r/r po uwzględnieniu alokacji składek reasekuracyjnych). W ramach przychodów odnotowano wzrost amortyzacji zobowiązań (LRC) w konsekwencji wyższej dynamiki sprzedaży ub. pozakomunikacyjnych oraz Auto Casco przy jednoczesnym spadku przychodów w grupie ubezpieczeń OC komunikacyjnych. Efekt został osiągnięty dzięki wyższej niż przed rokiem dostępności pojazdów a w konsekwencji ożywieniem na rynku leasingów co przełożyło się na wzrost liczby umów. Wzrost amortyzacji LRC w ubezpieczeniach pozakomunikacyjnych to efekt zarabiania się składki z IV kwartału 2023 roku w tym, z umowy z koncernem paliwowym ze składką blisko 500 mln zł (wzrost składki r/r o ponad 100 mln zł) oraz kontraktu z klientem z branży wytwarzania energii ze składką ponad 200 mln zł. Dodatkowo, Grupa odnotowała wysoką sprzedaż w 2024 roku, głównie w obszarze klienta strategicznego. Wyższy poziom przychodów z umów ubezpieczenia to również efekt wyższego r/r poziomu składki przeznaczonej na pokrycie kosztów akwizycji w konsekwencji rosnącej sprzedaży przy zmianie struktury portfela produktów;
- wyższy poziom kosztów usług ubezpieczenia netto o 421 mln zł r/r (+19,2 % r/r) co przy wzroście przychodów z umów ubezpieczenia netto o 9,8% r/r oznacza spadek rentowności mierzonej wskaźnikiem mieszanym (COR) o 6,7 p.p. Wzrost kosztów usług ubezpieczenia netto to efekt:
- wyższych r/r odszkodowań i świadczeń bieżącego roku (+143 mln zł r/r) będących wypadkową pogorszenia w ubezpieczeniach pozakomunikacyjnych i Auto Casco oraz nieznacznej poprawy w ubezpieczeniach OC komunikacyjnych – wpływ inflacji szkodowej, wyższej częstości szkód w ubezpieczeniach komunikacyjnych oraz szkód o charakterze masowym (wywołanych przez zdarzenia atmosferyczne, w tym powodzie z wpływem na wynik z usług ubezpieczenia na poziomie 33 mln zł) i dużych szkód w ub. pozakomunikacyjnych;
- wyższych kosztów, w tym amortyzacji kosztów akwizycji oraz administracyjnych przypisanych do działalności ubezpieczeniowej. Wzrost kosztów administracyjnych to głównie efekt wyższych kosztów osobowych (wpływ podwyżek wynagrodzeń), kosztów informatycznych w związku z rozwojem obszaru IT i budową kompetencji w obszarze utrzymania systemów oraz usług najmu;
- uwolnienia niższej r/r nadwyżki rezerw szkodowych netto z lat ubiegłych ponad bieżącą wartość wypłat – w analogicznym okresie 2023 roku wpływ rozwiązania rezerwy bez wypłaty w gwarancji kontraktowej w wysokości 60,3 mln zł;
- wzrost o 34 mln zł (+ 10,2% r/r) wyniku z inwestycji w stosunku do porównywalnego okresu roku ubiegłego spowodowany został wyższym poziomem dochodów z portfela polskich obligacji skarbowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w efekcie zakupu do portfela instrumentów o wysokiej rentowności jak również dodatnim wpływem różnic kursowych, niwelowanymi niższym wynikiem portfela polskiego długu korporacyjnego. Na poziomie łącznego wyniku netto Grupy PZU efekt walutowy został skompensowany przez zmianę poziomu zobowiązań ubezpieczeniowych, których pokrycie stanowią aktywa walutowe;
- przychody i koszty finansowe z ubezpieczeń (po uwzględnieniu reasekuracji) uległy nieznacznej zmianie (wzrost kosztu o 3 mln zł r/r) i wyniosły – 76 mln zł. Wzrost kosztów to głównie efekt zmiany stóp procentowych. Rosnące stopy procentowe powodują, że stopy locked-in służące do dyskontowania zobowiązań ubezpieczeniowych przy początkowym ujęciu są coraz wyższe. W konsekwencji, efekt „rozwijania się” dyskonta w efekcie upływu czasu jest coraz silniejszy.
W 2024 roku segment zanotował 1 361 mln zł wyniku z usług ubezpieczenia brutto (bez uwzględnienia udziału reasekuratora) co oznacza wzrost o 801 mln zł r/r. W analogicznym okresie 2023 roku rozpoznano zwiększenie rezerwy do szkody z lat ubiegłych o blisko 1 mld zł (wystąpienie szkody u klienta z branży paliwowej) jednak ze względu na wysoki poziom reasekuracji (ponad 98%) nie miało to istotnego wpływu na wynik z usług ubezpieczenia netto, który wyniósł 459 mln zł (spadek o 146 mln zł r/r).
Ubezpieczenia masowe
Zysk z działalności operacyjnej w segmencie ubezpieczeń masowych w 2024 roku wyniósł 1 176 mln zł, a więc o 862 mln zł, czyli o 42,3% mniej w porównaniu do 2023 roku. Niższy zysk to wypadkowa spadku wyniku z usług ubezpieczenia netto (-804 mln zł), niższych przychodów i kosztów finansowych z ubezpieczeń (-72 mln zł) i poprawy wyniku z inwestycji (+8 mln zł).
- wzrost przychodów z umów ubezpieczenia w stosunku do 2023 roku o 1 140 mln zł, tj.: +9,5% r/r (+1 110 mln zł r/r po uwzględnieniu alokacji składek reasekuracyjnych). W ramach przychodów odnotowano wzrost amortyzacji zobowiązań (LRC) w konsekwencji wyższej dynamiki sprzedaży ub. komunikacyjnych Auto Casco, OC oraz w mniejszym stopniu pozakomunikacyjnych. W Auto Casco to głównie wpływ wysokiej dynamiki składki z drugiej połowy 2023 roku i z pierwszej połowy 2024 roku (wzrost średniej składki w konsekwencji wyższej wartości pojazdów, a tym samym sum ubezpieczenia). Dodatkowo, miało miejsce ożywienie na rynku mierzone liczbą rejestracji nowych samochodów osobowych (+16,1% r/r). Wzrost amortyzacji LRC w ubezpieczeniach pozakomunikacyjnych to głównie konsekwencja rozwoju portfela ubezpieczeń PZU Dom, który jest powiązany z odświeżeniem oferty i wyższą skłonnością do podnoszenia sum ubezpieczenia oraz ubezpieczeń PZU Firma oferowanych małym i średnim przedsiębiorstwom. Wyższy poziom przychodów z umów ubezpieczenia to również efekt wyższego r/r poziomu składki przeznaczonej na pokrycie kosztów akwizycji (+9,0% r/r) w konsekwencji rosnącej sprzedaży przy jednoczesnym wzroście kosztów prowizji – wyższy udział w portfelu kanałów sprzedaży charakteryzujących się wyższymi stawkami prowizyjnymi wobec kanałów własnych;
- wyższy poziom kosztów usług ubezpieczenia netto o 1 914 mln zł r/r (+18,6 % r/r) co przy wzroście przychodów z umów ubezpieczenia netto o 9,4% r/r oznacza pogorszenie rentowności mierzone wskaźnikiem mieszanym (COR) o 7,3 p.p. Wzrost kosztów usług ubezpieczenia netto to wypadkowa:
- wyższych r/r zobowiązań z tytułu szkód bieżącego roku oraz kosztów, w tym kosztów akwizycji, będących efektem rosnącego udziału w portfelu kanału multiagencyjnego i dealerskiego oraz administracyjnych przypisanych do działalności ubezpieczeniowej. Wzrost r/r odszkodowań i świadczeń bieżącego roku (+1 435 mln r/r) szczególnie odczuwalny w ub. pozakomunikacyjnych, w efekcie szkód o charakterze masowym, wywołanych przez zdarzenia atmosferyczne, w tym powódź w III kwartale 2024 roku w południowo – zachodniej Polsce z negatywnym wpływem na wynik ponad 225 mln zł). Pogorszenie w ub. komunikacyjnych to głównie wpływ inflacji szkodowej oraz znacznie wyższej r/r częstości szkód. Wzrost kosztów administracyjnych to przede wszystkim efekt wyższych kosztów osobowych (wpływ podwyżek wynagrodzeń pracowników wskutek zmian zachodzących w otoczeniu makroekonomicznym), kosztów informatycznych w związku z rozwojem obszaru IT oraz kosztów własnych. Efekt częściowo kompensowany mniejszym poziomem wydatków marketingowych;
- rozpoznania komponentu straty (głównie na portfelu OC komunikacyjnych), w tym na portfelu reasekuracji czynnej ze spółkami Grupy PZU w konsekwencji wzrostu inflacji szkodowej oraz częstości zdarzeń w wysokości przewyższającej amortyzację z bilansu otwarcia. Łączna nadwyżka utworzenia komponentu straty ponad amortyzację wyniosła 56 mln zł;
- uwolnienia niższej r/r nadwyżki rezerw szkodowych netto z lat ubiegłych ponad bieżącą prognozowaną wartość wypłat;
- wzrost o 8 mln zł (+ 1,1% r/r) wyniku z inwestycji w stosunku do porównywalnego okresu roku ubiegłego spowodowany został wyższym poziomem dochodów z portfela polskich obligacji skarbowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w efekcie zakupu do portfela instrumentów o wysokiej rentowności, jak również dodatnim wpływem różnic kursowych niwelowanymi niższym wynikiem portfela polskiego długu korporacyjnego. Na poziomie łącznego wyniku netto Grupy PZU efekt walutowy został skompensowany przez zmianę poziomu zobowiązań ubezpieczeniowych, których pokrycie stanowią aktywa walutowe;
- przychody i koszty finansowe z ubezpieczeń (po uwzględnieniu reasekuracji) wyniosły -324 mln zł, co oznacza wzrost kosztów o 66 mln zł r/r głównie w konsekwencji niższego r/r pozytywnego wpływu różnic kursowych jak również zmiany stóp procentowych.
Ubezpieczenia grupowe i indywidualnie kontynuowane
W 2024 roku segment ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych osiągnął 1 974 mln zł zysku z działalności operacyjnej, co oznacza wzrost o 362 mln zł, czyli o 22,5% w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego.
- wyższy o 478 mln zł poziom przychodów z ubezpieczeń będący wypadkową:
- wyższego poziomu składki niezbędnej na pokrycie oczekiwanych odszkodowań i świadczeń (+276 mln zł r/r), w następstwie wysokiej utylizacji świadczeń z ubezpieczeń zdrowotnych, głównie świadczeń ambulatoryjnych i paramedycznych (efekt dalszej realizacji długu zdrowotnego po okresie dwuletniej pandemii w otoczeniu wysokiej inflacji usług medycznych) oraz wyższych odszkodowań i świadczeń w pozostałych ubezpieczeniach grupowych będących pochodną wzrostu składki z portfela,
- wzrostu przychodów na pokrycie rosnących kosztów akwizycji (+8,5% r/r) głównie ze względu na wyższe koszty stałe (w tym osobowe i IT) oraz rosnący udział wynagrodzeń dla pośredników,
- wyższego uwolnienia marży kontraktowej w 2024 roku będącego wypadkową wzrostu uwolnienia na portfelu ubezpieczeń indywidualnie kontynuowanych (+32 mln zł r/r) i ubezpieczeń grupowych oraz spadku na portfelu ubezpieczeń zdrowotnych (-7 mln zł r/r);
- wzrost kosztów usług ubezpieczenia netto o 139 mln zł r/r (2,3% r/r) co przy wzroście przychodów z umów ubezpieczenia netto o 6,5% oznacza poprawę o 3,3 p.p. rentowności mierzonej wskaźnikiem wyniku z usług ubezpieczenia do przychodów z umów ubezpieczeń. Wzrost kosztów usług ubezpieczenia to wypadkowa:
- wyższych odszkodowań i świadczeń wraz z rozwinięciem rezerwy szkodowej z lat ubiegłych w efekcie utrzymującej się wysokiej utylizacji świadczeń z ubezpieczeń zdrowotnych jak i wyższego kosztu szkód w pozostałych ub. grupowych (m.in. wpływ rozwoju portfela),
- zmiany wartości komponentu straty z pozytywnym wpływem na wynik +34 mln zł (+21 mln zł r/r) to wypadkowa wyhamowania dotworzenia komponentu w ubezpieczeniach zdrowotnych (wpływ procesu retaryfikacji składki przy wciąż wysokim poziomie utylizacji świadczeń) oraz dotworzenia nowego komponentu straty (LC) do starego portfela ubezpieczeń grupowych z niskimi składkami,
- wyższych kosztów administracyjnych w konsekwencji wzrostu kosztów osobowych, kosztów nieruchomości (usług najmu) oraz informatycznych (rozwój obszaru IT i indeksacja kosztów związanych z obsługą produktową);
- wzrost o 36 mln zł (+4,2% r/r) wyniku z inwestycji w stosunku do porównywalnego okresu roku ubiegłego wynikał w szczególności z wyższego poziomu aktywów na pokrycie zobowiązań oraz zakupu do portfela polskich obligacji skarbowych przy wysokim poziomie rentowności na rynku;
- przychody i koszty finansowe z ubezpieczeń, które wyniosły -522 mln zł, co oznacza wzrost kosztu o 13 mln zł r/r m.in. w konsekwencji wzrostu stóp locked-in.
Ubezpieczenia indywidualne
- wyższy poziom przychodów z ubezpieczeń (+ 107 mln zł r/r) będący wypadkową:
- wyższego r/r poziomu uwolnienia marży kontraktowej,w tym w ubezpieczeniach bancassurance (+30 mln zł r/r; m.in. wpływ wyższej r/r sprzedaży ubezpieczeń do kredytów hipotecznych) oraz w ubezpieczeniach terminowych,
- wzrost przypisania składki przeznaczonej na pokrycie kosztów akwizycji, oczekiwanych kosztów oraz oczekiwanych odszkodowań i świadczeń łącznie o 49 mln zł r/r,
- wzrostu pozostałych przychodów o 4 mln zł r/r. W 2024 roku wystąpiło mniej rezygnacji z umów ubezpieczenia bancassurance;
- wzrost kosztów usług ubezpieczenia netto o 33 mln zł r/r (+9,6% r/r) co przy wzroście przychodów z umów ubezpieczenia netto o 16,8% oznacza poprawę o 3,3 p.p. rentowności mierzonej wskaźnikiem wyniku z usług ubezpieczenia do przychodów z umów ubezpieczeń. Wzrost kosztów usług ubezpieczenia to głównie efekt:
- wyższych kosztów administracyjnych w konsekwencji wzrostu kosztów osobowych, kosztów nieruchomości (indeksacja cen najmu, mediów, kosztów nowej siedziby głównej) oraz wydatków IT,
- zmiany komponentu straty z wpływem na wynik +5 mln zł r/r będącym skumulowanym efektem utworzenia nowego komponentu straty na poziomie sprzed roku oraz wyższej niż w 2023 roku amortyzacji komponentu straty dla aktywnych kohort z okresów ubiegłych (głównie w ubezpieczeniach typu J) z wpływem na wynik +4 mln zł r/r;
- wynik z inwestycji był nieznacznie wyższy w stosunku do porównywalnego okresu roku ubiegłego (o 4 mln zł, czyli +3,5% r/r) w efekcie wyższego poziomu aktywów na pokrycie zobowiązań;
- przychody i koszty finansowe z ubezpieczeń (po uwzględnieniu reasekuracji), w łącznej wartości – 107 mln zł, co oznacza wzrost kosztu o 5 mln zł r/r.
Ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym
W 2024 roku segment ubezpieczeń na życie o charakterze inwestycyjnym odnotował stratę z działalności operacyjnej na poziomie -3 mln zł, co oznacza istotny spadek wobec analogicznego okresu ubiegłego roku. Zmiana r/r to wypadkowa zmiany struktury portfela produktów (wzrost sprzedaży ubezpieczeń typu unit-linked na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, wysokiej sprzedaży ubezpieczenia na życie i dożycie z gwarantowaną sumą ubezpieczenia oraz wyższych opłat pobieranych od klientów w konsekwencji wyższej wartości ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych) oraz dotworzenia komponentu straty portfela ubezpieczeń typu UL (+ 40,4 mln zł r/r; wpływ zmiany struktury posiadanych aktywów i wieku ubezpieczonego, co przełożyło się na spadek przyszłych opłat za zarządzanie a w konsekwencji wzrost komponentu straty).
Wynik z inwestycji wyniósł 328 mln zł wobec +765 mln zł w porównywalnym okresie ubiegłego roku (zmiana o -437 mln zł r/r) w szczególności w produktach PPE oraz IKE. Spadek wyniku z inwestycji pozostaje jednak bez wpływu na łączny wynik netto Grupy PZU, ponieważ jest równoważony przez przychody i koszty finansowe z ubezpieczeń – spadek kosztów finansowych z ubezpieczeń o 426 mln zł.
Inwestycje
Wynik z działalności operacyjnej w segmencie inwestycji wyniósł 208 mln zł w 2024 roku i był niższy o 131 mln zł r/r w szczególności wskutek niższego wyniku z inwestycji w zakresie wolnych środków.
W 2024 roku w segmencie odnotowano spadek wyniku z inwestycji w stosunku do 2023 roku o 127 mln zł (-24,3% r/r), co było spowodowane niższym wynikiem na portfelu nieruchomości komercyjnych ze względu na ujemny wpływ wyceny portfela w szczególności w segmencie biurowym, jak również niższym przychodem z tytułu punktów swapowych od walutowych instrumentów zabezpieczających; spadki częściowo niwelowane wzrostem wyniku portfela Private Equity głównie ze względu na wzrost wycen funduszy denominowanych w USD, którym sprzyjał rozpoczęty w 2024 cykl obniżek stóp procentowych.
Wzrostowi wyniku z inwestycji towarzyszył niższy poziom kosztów odsetkowych o 24 mln zł r/r w następstwie niższego poziomu polskich stóp rynku pieniężnego.
Segment bankowy / działalność bankowa
Zysk z działalności operacyjnej w segmencie bankowym (bez uwzględnienia amortyzacji wartości niematerialnych nabytych w transakcjach przejęcia banków), składającym się z grup kapitałowych Banku Pekao i Alior Banku, wyniósł w 2024 roku 11 314 mln zł i był wyższy o 50 mln zł względem roku poprzedniego.
Kontrybucja Banku Pekao do zysku z działalności operacyjnej Grupy PZU w segmencie bankowym (bez uwzględniania amortyzacji wartości niematerialnych nabytych w transakcji przejęcia) wyniosła 8 116 mln zł (-5% r/r) a w przypadku Alior Bank 3 198 mln zł (+18 r/r).
Spadek wyniku Banku Pekao r/r jest następstwem głównie wyższych kosztów ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych, wyższych kosztów działalności (w szczególności wzrost kosztów pracowniczych) oraz ujęcia kosztów związanych z modyfikacją umów złotowych kredytów hipotecznych udzielonych konsumentom z tytułu zawieszenia przez nich spłat kredytu („wakacje kredytowe”)
Wzrost wyniku Alior Bank r/r jest efektem poprawy jakości portfela kredytowego przekładającej się na spadek odpisów na oczekiwane straty kredytowe, niższych kosztów transakcji zabezpieczających ryzyko stopy procentowej oraz niższych kosztów finansowania depozytów.
Kluczowym elementem przychodów segmentu jest wynik z inwestycji, który w 2024 roku wyniósł 25 221 mln zł (+2,1% r/r). Składnikami wyniku z inwestycji są: przychody z tytułu odsetek, przychody z tytułu dywidend, wynik handlowy i wynik z odpisów aktualizujących. Wynik z inwestycji po uwzględnieniu kosztów odsetkowych wyniósł 17 144 mln zł (+7,1% r/r).
W 2024 roku w Banku Pekao odnotowano wzrost wyniku odsetkowego r/r na co wpływ miały wyższe wolumeny kredytowe i stabilny poziom marży odsetkowej, pomimo ujęcia kosztów wakacji kredytowych w kwocie 153 mln zł. W Alior Banku wzrost wyniku odsetkowego r/r jest konsekwencją znacznego spadku kosztów z tytułu odsetek. Spadek ten związany był z niższymi kosztami pochodnych instrumentów zabezpieczających, niższymi kosztami finansowania depozytów, co przeważało wpływ obniżenia przychodów z tytułu odsetek, związanego z obniżaniem stóp procentowych w 2023 roku oraz efekt utworzenia rezerwy na koszt „wakacji kredytowych” w kwocie 62 mln zł.
Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe i z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych w Banku Pekao wyniosła 897 mln zł i była wyższa o 266 mln zł r/r. Natomiast w Alior Banku 470 mln zł i była niższa o 168 mln zł r/r, głównie dzięki poprawie jakości portfela kredytowego.
Rentowność Banku Pekao osiągnięta na koniec 2024 roku mierzona wskaźnikiem marży odsetkowej netto wyniosła 4,16%, co oznacza spadek o 0,05 p.p. w stosunku do wartości osiągniętej w 2023 roku. Wartość marży odsetkowej Alior Banku na koniec 2024 roku wyniosła 5,98% w, tj. o 0,09 p.p. więcej niż w 2023 roku. Różnica w poziomie wskaźników wynika w szczególności ze struktury portfela należności kredytowych.
Wynik z tytułu prowizji i opłat w segmencie działalności bankowej wyniósł 3 676 mln zł i był wyższy o 2,0% niż w 2023 roku. Główną przyczyną poprawy dochodów prowizyjnych były wyższe prowizje w obszarze funduszy inwestycyjnych (efekt lepszej sprzedaży brutto oraz większych aktywów w zarządzaniu w porównaniu do 2023 roku) w Banku Pekao oraz wyższy wynik prowizyjny z tytułu obsługi kart płatniczych i kredytowych, a także wyższe prowizje z działalności maklerskiej w Alior Banku.
Koszty działania Grupy PZU niedotyczące usług ubezpieczenia w segmencie bankowym w 2024 roku wyniosły 8 785 mln zł i składały się z kosztów Pekao w wysokości 6 364 mln zł (5 687 mln zł w 2023 roku) oraz 2 421 mln zł (2 252 mln zł w 2023 roku) w Alior Banku. Wzrost kosztów o 10,7% r/r to głównie efekt wzrostu kosztów pracowniczych w obu bankach. W Banku Pekao głównie z powodu inflacyjnej indeksacji wynagrodzeń, zmiennych części kosztów osobowych powiązanych z wynikiem oraz kosztów związanych z ogłoszonym Programem Dobrowolnych Odejść. W Alior Banku wzrost kosztów wynikał m.in. rosnących kosztów zatrudnienia oraz realizowanych procesów podwyżkowych. Dodatkowo na zwiększenie wydatków w segmencie wpłynęły w szczególności rosnące: koszty usług obcych, amortyzacja wartości niematerialnych, podatek od innych instytucji finansowych (1 178 mln zł, + 3,1% r/r) oraz opłaty na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (279 mln zł, +12,1% r/r).
W rezultacie analizy otoczenia prawnego i praktyki rynkowej, a także po uzgodnieniu z audytorem Bank Pekao w 2024 roku dokonał zmiany sposobu prezentacji kosztów ryzyka prawnego walutowych należności kredytowych – dotychczasowa prezentacja w dochodach oraz odpisach na oczekiwane straty kredytowe została zmieniona na prezentacje w nowej linii rachunku zysków i strat „Koszty rezerwy prawnej dla walutowych kredytów hipotecznych” tak, aby zapewnić wyodrębnienie kosztów ryzyka prawnego portfela CHF jako specyficznego ryzyka tego portfela. W zawiązku z powyższym Grupa PZU wyodrębniła pozycję „Koszty ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych”.
Koszty ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych w 2024 w Banku Pekao zostały przyjęte na poziomie 669 mln zł (wzrost o 354 mln zł r/r). Dodatkowe rezerwy wynikają z aktualizacji parametrów kalkulacji rezerwy na te kredyty (prawdopodobieństwa przegrania sporów sądowych oraz rozkładu możliwych wyroków). W Alior Banku koszty rezerwy prawnej dla walutowych kredytów hipotecznych wyniosły 60 mln zł (wzrost o 6 mln zł r/r).
Ponadto do wyniku z działalności operacyjnej kontrybuowały pozostałe przychody i koszty operacyjne o dodatnim saldzie w wysokości 8 mln zł (+51 mln zł r/r). Wskaźnik Koszty/Dochody wyniósł dla obu banków 34,3% (34% dla Banku Pekao i 35% dla Alior Banku), a więc o 1,7 p.p. więcej niż w 2023 roku.
Ubezpieczenia emerytalne
Zysk z działalności operacyjnej segmentu ubezpieczeń emerytalnych na koniec 2024 roku wyniósł 163 mln zł, a więc o 35,8% więcej niż w 2023 roku.
- wzrost wyniku z tytułu prowizji i opłat o 37 mln zł do poziomu 184 mln zł w 2024 roku, przy czym zmiana ta wynikała w szczególności ze wzrostu wynagrodzenia za zarządzanie funduszami o 27 mln zł r/r jak również dodatniego wpływu nadpłaty środków w Funduszu Gwarancyjnym w KDPW, na poziomie 9 mln zł r/r;
- spadek kosztów działania Grupy PZU niedotyczących usług ubezpieczenia o 7 mln zł do poziomu 38 mln zł w 2024 roku, głównie z uwagi na niższy poziom dopłaty do Funduszu Gwarancyjnego w KDPW o 10 mln zł r/r.
Kraje bałtyckie
Wynik z działalności operacyjnej w krajach bałtyckich w 2024 roku wyniósł 384 mln zł, co oznacza wzrost o 98 mln zł, tj. 34,3%, w porównaniu z 2023 rokiem.
W porównaniu do roku ubiegłego nastąpił wzrost przychodów z ubezpieczeń o 194 mln zł, tj. +7,8%, z uwzględnieniem alokowanych składek reasekuracyjnych o 185 mln zł. W ramach przychodów odnotowano wzrost amortyzacji zobowiązań (LRC) w konsekwencji wyższego poziomu sprzedaży.
Sprzedaż wyższa o 122 mln zł (tj. +4,6%, i odpowiednio w walucie funkcjonalnej +10,1%) wygenerowana została w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych m.in. na skutek wzrostu sprzedaży:
- ubezpieczeń komunikacyjnych OC i AC (o 6,3% r/r w walucie funkcjonalnej) w efekcie rozwoju portfela;
- ubezpieczeń majątkowych (o 11,7% r/r w walucie funkcjonalnej) w efekcie wzrostu liczby umów;
- pozostałych ubezpieczeń OC (o 70,0% w walucie funkcjonalnej) na skutek zawarcia nowych umów – wejście w życie w Estonii ustawy nakazującej obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej świadczeniodawców, którzy uzyskali licencję na podstawie ustawy o organizacjach świadczeń zdrowotnych (Mandatory Medical Mall Professional Indemnity Insurance – MedMal);
- ubezpieczeń zdrowotnych (o 14,0% w walucie funkcjonalnej) na skutek wzrostu liczby polis.
W ubezpieczeniach na życie sprzedaż wzrosła o 12 mln zł (tj. +12,0%, w walucie funkcjonalnej +17,8%).
Wyższy poziom przychodów z umów ubezpieczenia to również efekt wyższego r/r poziomu składki przeznaczonej na pokrycie kosztów akwizycji w konsekwencji rosnącej sprzedaży.
Koszty usług ubezpieczenia, skorygowane o kwoty należne od reasekuratorów, wzrosły o 103 mln zł r/r (tj. +4,7%). Wzrost dotyczy ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych, co, przy wzroście przychodów z umów ubezpieczenia netto o 7,6% r/r, oznacza poprawę rentowności mierzonej wskaźnikiem mieszanym (COR) o 2,4 p.p. W obszarze ubezpieczeń na życie koszty usług ubezpieczenia nie uległy zmianie w porównaniu do poprzedniego roku.
- wyższych r/r zobowiązań z tytułu odszkodowań i świadczeń na skutek wzrostu wartości portfela;
- uwolnienia niższej r/r nadwyżki rezerw szkodowych netto z lat ubiegłych ponad bieżącą prognozowaną wartość wypłat;
- zmiany komponentu straty z wpływem na wynik z usług ubezpieczenia w wysokości +3 mln zł r/r jako efekt utworzenia nowego komponentu straty w wartości jak w ubiegłym roku oraz zmiany założeń dla aktywnych kohort z lat ubiegłych z wpływem na wynik +3 mln zł r/r;
- wzrostu kosztów administracyjnych o 9,8% r/r, głównie na skutek wyższych kosztów osobowych oraz IT. Wskaźnik kosztów administracyjnych segmentu liczony do przychodów z ubezpieczeń netto wzrósł o 0,2 p.p. do poziomu 10,7%;
- wyższej o 22 mln zł amortyzacji przepływów pieniężnych z tytułu akwizycji. Jednocześnie wskaźnik kosztów akwizycji odnotował spadek r/r o 0,5 p.p. osiągając wartość 18,3%.
Łącznie przychody i koszty finansowe z ubezpieczeń netto wyniosły -40 mln zł co oznacza wzrost kosztu o 13 mln zł r/r głównie w konsekwencji zmiany stóp procentowych.
Wzrost wyniku z inwestycji w stosunku do roku ubiegłego wynikał w szczególności ze wzrostu przychodów dywidendowych oraz z instrumentów zmiennokuponowych a także z wynajmu nieruchomości.
Ukraina
W 2024 roku nastąpił wzrost przychodów z umów ubezpieczenia w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku o 22 mln zł, tj. +10,0% r/r (w walucie funkcjonalnej wzrost o 510 mln hrywien, tj. +26,4% r/r), z uwzględnieniem alokowanych składek reasekuracyjnych wzrost o 21 mln zł. W ramach przychodów odnotowano wzrost amortyzacji zobowiązań (LRC) oraz wzrost wartości składek przeznaczonej na pokrycie kosztów akwizycji w efekcie wzrostu sprzedaży. Sprzedaż wzrosła o 4 mln zł r/r, tj. 1,5% (w walucie funkcjonalnej o 372 mln hrywien, tj. +16,4%). W ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych wzrost sprzedaży w walucie funkcjonalnej wyniósł 379 mln hrywien, tj. 20,3% głównie w efekcie rozwoju portfela ubezpieczeń komunikacyjnych OC (o 27,1%) oraz AC (o 21,6%), ubezpieczeń zdrowotnych (o 35,1%) oraz ubezpieczeń Zielona Karta (o 11,0%). W ubezpieczeniach na życie sprzedaż spadła o 7 mln hrywien, tj. 1,6% r/r.
Koszty usług ubezpieczenia skorygowane o kwoty należne od reasekuratorów wzrosły o 44 mln zł r/r, tj. +21,9% (w walucie funkcjonalnej o +41,8%).
- wyższych r/r zobowiązań z tytułu odszkodowań i świadczeń;
- uwolnienia wyższej r/r nadwyżki rezerw szkodowych netto z lat ubiegłych ponad bieżącą prognozowaną wartość wypłat;
- zmiany komponentu straty z wpływem na zmianę wyniku z usług ubezpieczenia w wysokości -8 mln zł r/r co jest efektem utworzenia nowego komponentu straty w wysokości wyższej o 19 mln zł oraz zmiany założeń dla aktywnych kohort z lat ubiegłych z wpływem na wynik +11 mln zł r/r;
- wzrostu kosztów administracyjnych o 18,6% r/r, głównie na skutek wyższych kosztów osobowych oraz IT. Wskaźnik kosztów administracyjnych segmentu liczony do przychodów z ubezpieczeń netto wzrósł względem roku ubiegłego o 1,6 p.p. i ukształtował się na poziomie 21,3%;
- wyższej o 12 mln zł, tj. 20,7% r/r amortyzacji przepływów pieniężnych z tytułu akwizycji (w walucie funkcjonalnej wzrost o 199 mln hrywien, tj. 39,3% r/r). Wskaźnik kosztów akwizycji wzrósł o 2,7 p.p. do 29,3%.
Wynik z inwestycji ukształtował się na poziomie 51 mln zł i był wyższy o 1 mln zł r/r.
Kontrakty inwestycyjne
Segment obejmuje produkty PZU Życie nietransferujące istotnego ryzyka ubezpieczeniowego w rozumieniu MSSF 17 i niespełniające definicji umowy ubezpieczenia, w tym część produktów z gwarantowaną stopą zwrotu oraz z funduszem kapitałowym unit-linked. Produkty te ujmowane są zgodnie z wymogami MSSF 9.
Zmiana zysku z działalności operacyjnej to konsekwencja wysokiej sprzedaży produktów z gwarantowaną sumą ubezpieczenia oferowanych w formie kontraktów inwestycyjnych.
Poniżej przedstawiono wybrane Alternatywne Pomiary Wyników (APM) w rozumieniu Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) nr 2015/1415.
Prezentowane wskaźniki rentowności i sprawności działania, będące standardowymi i powszechnie stosowanymi w analizie finansowej miernikami, niosą w ocenie Zarządu istotne dodatkowe informacje na temat wyników finansowych działalności Grupy PZU. Ich przydatność przeanalizowano pod kątem dostarczanej inwestorom informacji na temat sytuacji finansowej i efektywności finansowej Grupy.
Dla ułatwienia analizy rentowności Grupy PZU wybrano wskaźniki, które w ocenie Zarządu najlepiej tę rentowność opisują.
| Podstawowe wskaźniki efektywności Grupy PZU | 1 stycznia – 31 grudnia 2022 | 1 stycznia – 31 grudnia 2023* | 1 stycznia – 31 grudnia 2024 |
|---|---|---|---|
|
Skorygowana Rentowność kapitałów (aROE) – przypadająca jednostce dominującej (uroczniony zysk netto / średni stan kapitałów własnych z wyłączeniem skumulowanych innych całkowitych dochodów dotyczących przychodów i kosztów finansowych z ubezpieczeń oraz z reasekuracji) x 100% |
16,3% | 22,0% | 18,0% |
|
Rentowność kapitałów (ROE) – przypadająca jednostce dominującej (uroczniony zysk netto / średni stan kapitałów własnych) x 100% |
15,7% | 20,6% | 17,2% |
|
Rentowność kapitałów (ROE) – skonsolidowana (uroczniony zysk netto / średni stan kapitałów własnych) x 100% |
12,1% | 23,0% | 19,4% |
|
Rentowność aktywów (ROA) (uroczniony zysk netto / średni stan aktywów) x 100% |
1,4% | 2,8% | 2,5% |
Rentowność kapitałów własnych (ROE), skorygowana rentowność kapitałów własnych (aROE) i rentowność aktywów (ROA) wskazują, do jakiego stopnia Spółka jest w stanie wygenerować zysk przy wykorzystaniu swoich zasobów, czyli kapitału własnego lub aktywów.
Są jednymi z najczęściej stosowanych wskaźników w analizie rentowności spółek i grup kapitałowych, bez względu na sektor, w którym działają.
Rentowność kapitałów własnych (ROE) to inaczej stopa zwrotu z kapitału własnego. Pozwala ocenić, w jakim stopniu spółka pomnaża środki powierzone jej przez właścicieli (inwestorów). Jest to stosunek wygenerowanego zysku do posiadanych kapitałów własnych, czyli zasobów finansowych, które pozostają do dyspozycji Grupy na czas nieokreślony i zostały wniesione do przedsiębiorstwa przez jego właścicieli. W przypadku Grupy PZU wartość zysku netto i kapitałów własnych istotnie się różnią w zależności od tego, czy są podawane z wyłączeniem czy też z uwzględnieniem zysków/kapitałów akcjonariuszy mniejszościowych. Dlatego zaprezentowano zarówno rentowność kapitałów (ROE) – przypadające właścicielom jednostki dominującej, jak i rentowność kapitałów (ROE) – skonsolidowane, bez wyłączenia zysków i kapitałów przypadających na akcjonariuszy niekontrolujących. Dodatkowo Grupa PZU prezentuje skorygowany zwrot z kapitału własnego (aROE), obliczany na bazie kapitału własnego z wyłączeniem skumulowanych innych całkowitych dochodów dotyczących przychodów i kosztów finansowych z ubezpieczeń oraz z reasekuracji (będących skumulowanym wpływem zmiany stóp dyskonta do wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych na wysokość kapitałów Grupy PZU), co zapewnia większą stabilność miernika.
Rentowność aktywów (ROA) obrazuje ich zdolność do generowania zysków. Wskaźnik ten określa wielkość zysku netto przypadającą na jednostkę źródeł finansowania zaangażowanych w aktywach firmy.
Zwrot z kapitałów własnych przypadający właścicielom jednostki dominującej (PZU) za 2024 rok wyniósł 17,2% a wskaźnik aROE 18,0%. Wskaźniki były niższe odpowiednio o 3,4 p.p. i 4,0 p.p. od uzyskanych w analogicznym okresie poprzedniego roku, co było wypadkową spadku wyniku z usług ubezpieczenia w tym w szczególności w segmencie ubezpieczeń masowych majątkowych na skutek wyższych zobowiązań z tytułu szkód bieżącego roku, zarówno w ubezpieczeniach komunikacyjnych, jak i pozakomunikacyjnych. Spadek wyniku w segmentach działalności ubezpieczeniowej został częściowo skompensowany lepszymi wynikami w segmencie bankowym w tym pomimo wyższych niż przed rokiem obciążeń związanych z kosztami ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych oraz kosztami „wakacji kredytowych”. Rentowność aktywów (ROA) Grupy PZU za 2024 rok wyniosła 2,5% i była o 0,3 p.p. niższa niż w 2023 roku. Przyczyniły się do tego gorsze wyniki z usług ubezpieczenia w szczególności w segmencie ubezpieczeń majątkowych masowych częściowo skompensowane wyższymi wynikami w segmencie ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych oraz w segmencie bankowym (wzrost wyniku odsetkowego częściowo kompensowane przez wyższe koszty ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych oraz wyższe koszty działalności).
Dla ułatwienia analizy efektywności Grupy PZU wybrano wskaźniki, które w ocenie Zarządu najlepiej opisują efektywność w przypadku spółek ubezpieczeniowych i prowadzących działalność bankową. Część wskaźników odnosi koszty prowadzenia działalności ubezpieczeniowej do przychodów, a więc obrazuje, jaka część przychodów została przeznaczona na koszty, a jaka na marżę. Dla działalności bankowej wybrano wskaźnik kosztów do dochodów (C/I) jako relacji, która w ocenie Zarządu najlepiej oddaje efektywność tego obszaru działalności. Wszystkie wskaźniki są szeroko stosowane przez inne spółki z analogicznych sektorów, a także przez inwestorów i służą analizie sprawności i zyskowności tych spółek.
Jednym z podstawowych mierników efektywności i sprawności działania firmy ubezpieczeniowej jest wskaźnik mieszany (COR – Combined Ratio), liczony z racji swojej specyfiki dla sektora ubezpieczeń majątkowych i pozostałych ubezpieczeń osobowych (dział II). Jest to stosunek kosztów usług ubezpieczenia z uwzględnieniem kwot należnych od reasekuratorów do przychodów z ubezpieczeń netto; spadek wartości wskaźnika oznacza poprawę efektywności.
| Wskaźniki sprawności działania | 1 stycznia – 31 grudnia 2022 | 1 stycznia – 31 grudnia 2023* | 1 stycznia – 31 grudnia 2024 |
|---|---|---|---|
|
Wskaźnik kosztów administracyjnych segmentów ubezpieczeniowych (koszty administracyjne/przychody ubezpieczeniowe netto) x 100% |
8,5% | 9,1% | 9,0% |
|
Wskaźnik mieszany w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych (koszty usług ubezpieczenia netto / przychody z ubezpieczeń netto) x 100% |
86,5% | 86,0% | 91,9% |
|
Marża z działalności ubezpieczeniowej w ubezpieczeniach na życie zysk z działalności operacyjnej / przychody z ubezpieczeń netto) x 100% |
22,2% | 24,4% | 27,1% |
| Wskaźnik koszty/dochody – działalność bankowa | 39,9%** | 32,6% | 34,3% |
** Wskaźnik obliczony według wcześniej stosowanej metodologii jako iloraz kosztów administracyjnych i sumy dochodów operacyjnych z wyłączeniem: opłaty na BFG, podatku od innych instytucji finansowych oraz zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe i odpisów z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych.
Wskaźnik mieszany Grupy PZU (dla ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych) utrzymuje się na niskim poziomie, który zapewnia wysoką rentowność.
W 2024 roku wyniósł 91,9% i był o 5,9 p.p. wyższy w porównaniu z 2023 rokiem, w tym głównie w efekcie spadku rentowności w segmencie ubezpieczeń masowych majątkowych w związku ze wzrostem szkodowości.
Istotnym wskaźnikiem jest także marża wyniku na ubezpieczeniach na życie – rentowność segmentów ubezpieczeń na życie liczona jako stosunek zysku/straty z działalności operacyjnej do przychodów z ubezpieczeń netto. Wskaźnik ten w 2024 roku osiągnął poziom 27,1%, a jego wzrost o 2,7 p.p. w porównaniu z 2023 rokiem był związany w szczególności z wyższymi przychodami z ubezpieczeń znacznie przewyższającym wzrost kosztów usług ubezpieczenia w segmencie ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych.
W przypadku działalności bankowej miernikiem sprawności działania jest wskaźnik kosztów do dochodów, a więc iloraz kosztów działania Grupy PZU niedotyczących usług ubezpieczenia z wyłączeniem podatku od innych instytucji finansowych i sumy dochodów operacyjnych, które obejmują: przychody odsetkowe wyliczone przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej i zrównane z nimi, pozostałe przychody netto z inwestycji, wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych i inwestycji niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, zmianę netto wartości godziwej aktywów i zobowiązań wycenianych w wartości godziwej, koszty odsetkowe, wynik z tytułu prowizji i opłat oraz pozostałe przychody i koszty operacyjne. Wskaźnik kosztów do dochodów dla działalności bankowej w Grupie PZU w 2024 roku osiągnął 34,3% i wzrósł w porównaniu z 2023 rokiem o 1,7 p.p. Było to efektem szybciej rosnących kosztów niż dochodów. Wzrost kosztów związany był głównie z rosnącymi kosztami pracowniczymi w obu bankach.